Beleidsplan Stichting Auteursrechtbelangen inzake digitale ontsluiting cultureel erfgoed 

• dat Nederlandse instellingen als de Koninklijke bibliotheek, de blindenbibliotheken en de universiteitsbibliotheken internationaal tot de koplopers behoren als het gaat om hun elektronische dienstverlening op grond van regelingen met individuele rechthebbenden en/of met hun collectief beheer organisaties;
• dat wet- en regelgeving en de daaruit voortgekomen regelingen gebaseerd zijn op de volgende breed gedragen uitgangspunten:
  • voor wettelijke toegestane verveelvoudigingen van auteursrechtelijk beschermd is een billijke vergoeding verschuldigd;
  • raadpleging binnen de muren van bibliotheken en archieven (‘on site’) is onder voorwaarden toegestaan;
  • voor het openbaar maken van werken via internet (‘on line’) is in beginsel toestemming vereist.
• dat rechthebbenden erkennen dat met name bij het digitaliseren van in het verleden en uitsluitend in druk verschenen werken, zoals boeken, tijdschriften en dagbladen, het opsporen van rechthebbenden en het regelen van rechten een obstakel kan vormen.
• dat de betrokken aangeslotenen van Stichting Auteursrechtbelangen en de betrokken leden van ‘VOICE’, de nieuwe branchevereniging voor collectief beheer organisaties, zich er sterk voor willen maken dat voor het publiek toegankelijke bibliotheken en musea of archieven, voor zover zij hiermee niet het behalen van een direct of indirect economisch of commercieel voordeel nastreven, de gepubliceerde werken van Nederlandse rechthebbenden mogen digitaliseren en ‘on site’ aan het publiek beschikbaar mogen stellen;
• dat Stichting Auteursrechtbelangen en VOICE een pragmatische oplossing willen bieden voor de zogenaamde verweesde werken indien rechthebbenden na redelijke inspanningen niet gevonden kunnen worden;
• dat voor ‘on line ‘beschikbaar stellen van gedigitaliseerde nog auteursrechtelijk

  beschermde werken toestemming nodig blijft van de rechthebbenden, aangezien hernieuwde publicatie door derden via internet invloed kan hebben op de normale exploitatie en de wettige belangen van de maker, en stichting Auteursrechtbelangen daarbij de helpende hand gaat bieden in samenwerking met FOBID, het nationale samenwerkingsverband van de landelijke bibliotheekorganisaties;

• dat bibliotheken, musea, archieven en hun subsidiegevers bij de financiering van digitaliseringsprojecten voldoende rekening dienen te houden met de kosten voor het regelen van de benodigde rechten.

1. Stichting Auteursrechtbelangen en VOICE richten één loket in die bibliotheken en archieven kan adviseren en helpen bij het vinden van de rechthebbenden en het treffen van benodigde regelingen (hierna ‘het loket’). Het loket kan op basis van opgedane ervaringen een indicatie geven van de hiermee gemoeide kosten, in samenhang met de wijze waarop de desbetreffende instelling de gedigitaliseerde werken beschikbaar wil stellen. Centrale aanmelding van digitaliseringprojecten kan ook zorg dragen voor tijdige samenwerking tussen instellingen onderling en tussen instellingen en rechthebbenden, waarmee aanzienlijke efficiencyvoordelen kunnen worden behaald. Bovendien kan tijdig per project bezien worden welke organisaties tegen welke voorwaarden behulpzaam kunnen zijn om rechthebbenden te traceren, voorstellen voor een regeling kunnen doen of collectieve regeling kunnen treffen.

2. Er komt een adviescommissie samengesteld door Stichting Auteursrechtbelangen, waarin ook de bibliotheken en archieven zullen zijn vertegenwoordigd, op aanwijzing van FOBID. In door de praktijk aangedragen pilot projecten zal ervaring worden opgedaan.

3. Voorwaarden voor digitalisering en on site beschikbaarstelling van auteursrechtelijk beschermde Nederlandse werken:

   • tijdige melding van het voorgenomen digitaliseringproject bij het loket;

   • de exemplaren van het werk dienen deel uitmaken van de eigen collectie;

   • de beschikbaarstelling mag naar het oordeel van de betrokken organisaties niet in strijd komen met de normale exploitatie van de desbetreffende werken of ongerechtvaardigde schade toebrengen aan de wettige belangen van de makers;

   • daar waar beschikbaarstelling en gebruik geregeld wordt en kan worden in individuele regelingen met rechthebbenden (zoals bijvoorbeeld tussen universiteitsbibliotheken en wetenschappelijke uitgevers), worden geen collectieve afspraken gemaakt;

   • de werken dienen gedigitaliseerd en gerubriceerd te worden in de context van de publicatie van het oorspronkelijke werk;

   • de morele rechten van de maker worden in acht genomen;

   • de gedigitaliseerde werken mogen door middel van een besloten netwerk beschikbaar worden gesteld in de gebouwen van die instellingen aan individuele leden van het publiek voor onderwijs, onderzoek of privé-studie;

   • voor de verveelvoudiging wordt een billijke vergoeding overeengekomen met een door de rechthebbenden aangewezen organisatie.

4. Indien op grond van Europese normen een redelijke inspanning is geleverd om de rechthebbenden te vinden voor de benodigde instemming voor on line beschikbaarstelling van gedigitaliseerde werken en een deel van de rechthebbenden is (nog) niet getraceerd (‘verweesde werken’), zal via het loket ervoor worden zorg gedragen dat een of meer aangewezen organisaties voor deze rechthebbenden een voorlopige regeling treffen op basis van de regelingen die met de wel getraceerde rechthebbenden zijn getroffen. ‘Voorlopig’ wil zeggen dat indien een later getraceerde rechthebbende zich aanmeldt, alsnog met deze rechthebbende een regeling wordt getroffen, waartoe het loket van rechthebbenden zich zal inspannen, dan wel dat het werk van deze rechthebbende op dat moment niet langer on line beschikbaar wordt gesteld.

5. De betrokken leden van VOICE zullen zich inspannen om hun databanken met

   gegevens van rechthebbenden voor digitaliseringsprojecten beschikbaar te stellen. Aanbevolen wordt dat de overheid door middel van subsidie een impuls geeft aan de hiervoor benodigde inspanningen en investeringen.

6. Stichting Auteursrechtbelangen en FOBID zullen periodiek de ontwikkelingen evalueren.